stadswapen en -vlag

Zierikzee was een van de belangrijkste steden van Zeeland. De stad verkreeg in de 13e eeuw (1217 of 1219-1222) stadsrechten en voerde al op 13e eeuwse zegels een leeuw. De leeuw is waarschijnlijk afgeleid van het wapen van Holland.
De beschrijving ervan luidt: in rood, een zwarte leeuw, het schild gedekt met een kruis, en als schildhouders ter weerszijden een gotische letter Z en het spiegelbeeld daarvan, alles in goud.
Op de latere stadszegels komt steeds een leeuw, of een wapen met een leeuw voor. De vreemde schildhouders komen niet voor op zegels. Wel wordt op een zegel (afdruk 1503) het wapen gehouden door twee griffioenen en op een ander zegel (afdruk 1527) door twee meerminnen.
 
De Hoge Raad van Adel bevestigde bij besluit van 31 juli 1817 het bezit van het wapen van de stad Zierikzee.

STADSVLAG

De vlag van Zierikzee is de vlag die de voormalige gemeente Zierikzee tussen 1961 en 1997 als gemeentevlag gebruikte. De vlag werd ingesteld bij het raadsbesluit van 29 mei 1961.


De beschrijving luidt: "rechthoekig, bestaande uit vijf horizontale banen van gelijke hoogte, in de kleuren, van boven naar beneden: rood, zwart, rood, zwart, rood."


Volgens de Nieuwe Cronyk Van Zeeland van Mattheus Smallegange was in de 17e eeuw een effen rode vlag in gebruik. In de 17e en 18e eeuw was deze rode vlag voorzien naar een naar links kijkende zwarte leeuw en rond 1900 een soortgelijke vlag als die uit 1961 met een extra zwarte strook aan weerzijden.


AFDRUK ZEGELSTEMPEL

Afdruk van het zegelstempel van de stad Zierikzee. Het randschrift luidt ‘SIGILLUM CONMUNITATIS OPIDANORUM ZYERIXENSIUM´, dat is ‘zegel van de gemeenschap van de poorters van Zierikzee’. De tenants of wapenhouders zijn twee zeemeerminnen. De afdruk van het stadsstempel is al in 1425 bekend. Deze afdruk stamt uit de vijftiende eeuw en bevat een zegelstaart. Een zegelstaart is het strookje waarmee de afdruk van het stadsstempel aan een op perkament geschreven middeleeuwse akte ofwel charter hing. Deze bevestigde daarmee de inhoud en de echtheid van het document.


Deze afdruk is te bezichtigen in het Stadhuismuseum. (foto: Stadhuismuseum)


Datering: 1425 tot 1450

Materiaal: was 

Afmeting: hoogte 9.0 cm, breedte 8.5 cm, dikte 2.0 cm.


PRESENTIEPENNING

Presentiepenning van de raadsleden van de stad Zierikzee. De munt werd na de raadsvergadering afgegeven aan de aanwezige leden, die vervolgens drie stuivers presentiegeld kregen. Alleen de aanwezige leden kregen op die manier betaald. Deze penning heeft bovenaan een gat. Op de voorzijde van de penning staat het bedrag 3.S. (drie stuivers), S.P.Q.Z (Senatus Populus Que ‘Zierikzee’ ofwel regering en volk van Zierikzee) en het jaar 1585. Op de keerzijde staat het wapen van de stad. Bodemvondst.

De penning is te bezichtigen in het Stadhuismuseum. (foto: Stadhuismuseum)


Datering: 1585 tot 1585

Materiaal: messing 

Afmeting: diameter 26.5 mm, gewicht 4 gram


ZEGELSTEMPEL

Oudste van de bewaard gebleven zegelstempels van Zierikzee. Het randschrift luidt: SIGNETUM OPIDI ZIERIXEU, dat is ‘zegel van de stad Zierikzee’. De eerste stadszegels stammen uit de dertiende eeuw, toen Zierikzee stadsrechten verkreeg.


Dit zegel is te bezichtigen in het Stadhuismuseum. (foto: Stadhuismuseum)


Datering: 1400 tot 1400

Materiaal: messing 

Afmeting: hoogte 1.6 cm, diameter 5.0 cm


STEMPEL STADSWAPEN

Ruitvormig stempel met het wapen van Zierikzee. De stad Zierikzee verkreeg in de 13e eeuw stadsrechten en voerde al op de 13e eeuwse zegels een leeuw. De leeuw is waarschijnlijk afgeleid van het wapen van Holland. De beschrijving luidt: in rood, een zwarte leeuw en het schild gedekt met een kruis.

Dit stempel is te bezichtigen in het Stadhuismuseum. (foto: Stadhuismuseum)


Datering: 1800 tot 1900

Materiaal: messing 

Afmeting: lengte 5.0 cm, breedte 5.0 cm, dikte 1.7 cm.


AMBTSKETEN

De ambtspenning van de burgemeester van Zierikzee is voorzien van een contour rondom en hangt aan twee verschillende kettingen. De eenvoudige standaard ketting om de nek dateert uit het midden van de 19e eeuw terwijl het deel op de borst in 1980 aan burgemeester Th. de Meester is aangeboden door Nemag B.V. uit Zierikzee. In de nieuwe schakels zijn de schildhouders van het wapen van Zierikzee, de gespiegelde letter Z, verwerkt. Het stadswapen op de voorzijde van de penning is in reliëf aangebracht. Op de keerzijde staat het Nederlandse rijkswapen, naar voren te hangen bij officiële handelingen die verricht worden namens het Rijk. De kleine penning is voorzien van een extra open sierrand met de vorm van de schakels.
Door de samenvoeging in 1997 van de gemeenten Bruinisse, Duiveland, Middenschouwen, Zierikzee, Brouwershaven en Westerschouwen tot één nieuwe gemeente Schouwen-Duiveland raakt deze ketting op 1 januari 1997 buiten gebruik.


De ambtsketen is te bezichtigen in het Stadhuismuseum. (foto: Stadhuismuseum)


BODEBUS

Een bodebus is een onderscheidingsteken dat werd gedragen door een bode in dienst van een overheidsinstelling, in dit geval de gemeente Zierikzee. Het insigne van de stadsbode bevat een ketting en een gegoten cartouche. Aan de voorzijde van het cartouche staat het ingekleurde wapen van Zierikzee. Aan de achterzijde staat een Zierikzees stadskeurmerk en een jaarletter O. Het wapenstukje is losgeraakt. Onder het cartouche, in een apart veld, staat de inscriptie ‘ZIERICZEE’ en aan de andere zijde een ingesneden jaartal: 1773. Aan het ene uiteinde van de ketting hangt een haak met een gegoten plaquette van het wapen van Zeeland en aan het andere uiteinde een spil. Van dit bode-insigne bestaan drie exemplaren. Twee ervan waren in gebruik tot 1 januari 1997.


De bodebus is te bezichtigen in het Stadhuismuseum. (foto: Stadhuismuseum)



Vervaardigingsplaats: Zierikzee

Datering: 1773 tot 1773

Materiaal: zilver 

Afmeting: lengte 54.5 cm, breedte 7.3 cm


GOUDEN EREPENNING STAD ZIERIKZEE

Ronde draagpenning van de stad Zierikzee. De penning werd vanaf 1961 tot 1997 uitgereikt aan ereburgers van de stad. Er waren ook gouden en bronzen exemplaren. Het boek met een overzicht van de ereburgers wordt bewaard bij het gemeentearchief Schouwen-Duiveland.


Ronde draagpenning heeft een middellijn van 15 milimeter. De voorzijde vertoont in reliëf het gemeentewapen van Zierikzee (Een schild, beladen met een klimmende leeuw.

Het schild is gedekt met een kruis in een geknoopte malie en vergezeld aan weerszijden met een gestyleerde 'Z' )

Binnen het randschrift 'EREPENNING DER STAD ZIERIKZEE'. De keerzijde is glad.

De medaille hangt aan een rood-zwart lint. (vertikaal gestreept)


De penning is geslagen in 1961 bij de Koninklijke Begeer als draagmedaille bij de in 1948 ingestelde legpenning.


De penning is te bezichtigen in het Stadhuismuseum. (foto: Stadhuismuseum)


Vervaardiger: Koninklijke Begeer B.V.

Vervaardigingsplaats: Voorschoten

Datering: 1961 tot 1997

Materiaal: goud textiel messing


ZILVEREN EREPENNING STAD ZIERIKZEE

De zilveren variant van de ronde draagpenning met een middellijn van 15 milimeter. De voorzijde vertoont in reliëf het gemeentewapen van Zierikzee (Een schild, beladen met een klimmende leeuw.

Het schild is gedekt met een kruis in een geknoopte malie en vergezeld aan weerszijden met een gestyleerde 'Z' )

Binnen het randschrift 'EREPENNING DER STAD ZIERIKZEE'. De keerzijde is glad.

De medaille hangt aan een rood-zwart lint. (vertikaal gestreept)


Dit exemplaar lag nog bij de gemeente en is nooit uitgereikt. De penning ligt in een grijzig beplakt kartonnen doosje met een los deksel. De voering is donkerblauw. Bovenop staat het merk Koninklijke Begeer en op de linkerzijde staat met pen geschreven ZILVER.

 

De penning is te bezichtigen in het Stadhuismuseum. (foto: Stadhuismuseum)


Vervaardiger: Koninklijke Begeer B.V.

Vervaardigingsplaats: Voorschoten

Datering: 1961 tot 1997

Materiaal: zilver textiel messing 


ZILVEREN EREPENNING STAD ZIERIKZEE

Op de voorzijde van de legpenning staat het gemeentewapen van Zierikzee met een omschrift. Aan de keerzijde van de penning staat een inscriptie van 6 regels. Bijbehorend een vierkante donkerblauwe cassette.
Deze penning is uitgereikt aan Hermanus Uijl (Zierikzee 1898-Rhoon 1981). Hij ontving het ereburgerschap voor zijn verdiensten bij het Rode Kruis in de periode 1946-1968. Hij is 22 jaar bestuurslid van de afdeling Zierikzee geweest. Hij ontving deze penning tijdens zijn afscheid op 10 december 1968.

De penning is te bezichtigen in het Stadhuismuseum. (foto: Stadhuismuseum)


Vervaardiger: Koninklijke Begeer

Vervaardigingsplaats: Voorschoten

Datering: 1968

Materiaal: zilver, karton

Afmeting: diameter 40.0 mm, dikte 2.0 mm, gewicht 27.9 gr

artikel geplaatst: 23-06-2016

laatst gewijzigd: 07-08-2025