klooster 'de Drie Koningen'

STICHTING KLOOSTER
Omstreeks 1430 werd in Zierikzee het "De Drye Koningen" klooster gesticht met toestemming van de bisschop van Utrecht. Dit klooster was gewijd aan de Heilige Drie Koningen en stond op het grondgebied tussen de Wandeling, Jannewekken, Sint Anthoniesdam en de Korte Nobelstraat. Het kloosterterrein was bereikbaar door een weg in het verlengde van de Lange Nobelstraat, wat in de perioden 1654 tot 1832 Driekoningenboomgaard werd genoemd, vanaf 1917 Driekoningenstraat heette en later werd gewijzigd in Driekoningenlaan, zoals de straat nu nog heet.

Het Driekoningenklooster behoorde tot het Generaal Kapittel van Sion en zetelde in Delft, waarbij 25 andere kloosters in Holland en Zeeland wareb aangesloten. De volledige naam was Santa Maria in Monte Sion (Heilige Maria op de berg Sion). Deze beweging kenmerkte zich door de de regel van Augustinus waarbij de nadruk niet meer zozeer op armoede moest liggen, maar op het gemeenschappelijk leven. Zeeland heeft een zeer rijk kloosterleven gekend, dat volkomen is weggevaagd toen met de opstand tegen Spanje de Reformatie doorbrak.

Het was een kloostergemeenschap van reguliere kannunikessen. Dit klooster (convent) was berekend op twintig nonnen exclusief buitenzusters en 'dienaers', waarvan de bewoonsters zich onder meer bezighielden met land- en tuinbouw. De Congregatie van Sion was streng contemplatief. Alleen op zon- en feestdagen mochten de broeders en zusters met elkaar spreken en als zij zich buiten het kloosterterrein wilden begeven, moesten zij eerst toestemming van de bisschop hebben. Al de met naam bekende nonnen waren van goede komaf en, voor zover bekend, uit Zierikzee afkomstig. In 1560 was Jacobina Boom priorin en één van de nonnen was Anna Cau, beiden burgermeester dochters.

Ten oosten van de tegenwoordige Driekoningenlaan stonden de kerk, het klooster en de boerderij.

Op het omliggende terrein, dat door een muur was omsloten lag de boomgaard. In 1569 merkte het stadsbestuur op dat de jonge boomgaard van het klooster een sieraad is en een aanwinst voor de stad.

VERVAL KLOOSTER

Tijdens de Allerheiligenvloed of Allerzielenvloed van 1 november 1570, waarbij een lange periode van storm het water tot ongekende hoogten opzwiepte, nog hoger dan die bij de Watersnood van 1953, begaven talloze dijken aan de Hollandse kusten het, waardoor zich enorme overstromingen voordeden en een reusachtige ravage werd aangericht. Het totale aantal doden (inclusief Oost-Friesland) moet boven de 20.000 hebben gelegen, waarvan minstens 3.000 doden in Friesland en Groningen. Tienduizenden mensen werden dakloos, veestapels werden verzwolgen en wintervoorraden vernietigd. Veel landerijen van het klooster stonden onder water en leverden geen inkomsten.

In augustus 1572 verlieten de zusters het klooster onder andere ook vanwege het geweld van de watergeuzen en verspreiden zich over het land. Het stadsbestuur kreeg de goederen in eigendom.

Spoedig raakte het bezit in verval. De gronden werden in 1576-1577 door zeewater overspoeld. Pas in 1576 besloot het stadsbestuur om het klooster af te breken en met het puin de gaten in de dijken te dichten die waren ontstaan door inundatie op 3 oktober 1575 (onderwaterzetting) van de stad. De gebouwen zijn tenslotte in 1583 publiek verkocht. De kloostermuur werd ten dele gesloopt om de stadswallen tijdens het Spaanse beleg wat op te lappen.

De boomgaard bleef voorlopig eigendom van de stad.

ZEGEL

Op de afbeelding een zegel van het klooster de Drie Koningen. Een zegel is een door middel van een stempelafdruk gemaakte waarborg voor de echtheid van een fysiek document, bijvoorbeeld een oorkonde, of in het geval van bijvoorbeeld een envelop of een deur ook een waarborg dat deze niet ongeautoriseerd geopend en hersloten is (en in het geval van een envelop ook een waarborg dat deze niet is geopend en de inhoud in een nieuwe envelop is gestopt), en dus ook een waarborg dat de inhoud nog de originele is, en ook niet ongeautoriseerd gelezen/bekeken is.

Het zegel is een kenteken van de zegeldrager. Deze kan door de afbeelding van het zegel geïdentificeerd worden

VERONTREINGING GROND

Bij de voorbereiding van de bouw van 12 patiowoningen in 2024 bleek bij onderzoek dat er onder meer hoge concentraties bestrijdingsmiddelen (OCB en DDT) en lood zijn aangetroffen. De bestrijdingsmiddelen werden in een ruimtelijk adviesrapport van de gemeente herleid tot de voormalige boomgaard op die locatie. De verontreiniging met het chemische bestrijdingsmiddel OCB is zeer waarschijnlijk aanwezig op de bovengrond van de gehele locatie. Ook het aangetroffen insecticide DDT zijn verspreid in de bovengrond.

MARKERING VOORMALIG KLOOSTER

De ingang van het vroegere Driekoningenklooster wordt tegenwoordig gemarkeerd door een stenen aanwijzingsbordje van Stichting Kloosterinitiatieven. Meer informatie is te vinden op de website www.Kloosterwelle.nl

Het werk van Kloosterwelle bouwt voort op een rijke geschiedenis van kloosters op Schouwen-Duiveland. Om dat verleden zichtbaar te maken, zijn er routes langs de voormalige kloosters uitgezet… om te wandelen … om te fietsen … om inspiratie op te doen.

LOCATIE

Driekoningenlaan
4301 HK Zierikzee

artikel geplaatst: 08-11-2024

laatst gewijzigd: 10-11-2024