waterpompen

In het verleden werd grondwater (ook welwater genoemd), of regenwater voor consumptie of andere doe leinden meestal met behulp van een aker uit een waterput of regenbak geschept. Ook oppervlaktewater werd veelvuldig gebruikt.

In de loop van de 17e eeuw kwamen de eerste waterpompen in zwang die ondiep grondwater oppompten. Ze verschenen aanvankelijk vooral in stedelijke gebieden, waar oppervlaktewater niet voorhanden was of zeer vervuild. Ze waren als stadspomp of dorpspomp bestemd voor gemeenschappelijk gebruik en een ontmoetingsplaats voor de bewoners. Ook de was werd bij dit soort pompen gedaan. Soms waren ze fraai uitgevoerd met een sierlijke natuurstenen behuizing. Veel van dergelijke pompen zijn gebouwd in de 18e eeuw. Ook brouwerijen hadden soms een eigen pomp. De pomp kende soms een redelijke waterkwaliteit maar het was vaak bezwaarlijk om naar de pomp toe te komen.

In de 19e eeuw kwam de gietijzeren pomp in zwang. Deze werd in serie geleverd door tal van ijzergieterijen. Eind negentiende eeuw begon men in de geïndustrialiseerde landen in verstedelijke gebieden op grote schaal waterleiding aan te leggen, maar op het platteland kwam watervoorziening door middel van privépompen tot halverwege de twintigste eeuw nog veel voor.

Zierikzee heeft nog een aantal van deze gietijzeren waterpompen:

Giet-ijzeren waterpomp in de Meelstraat voor het Stadhuismuseum.

Giet-ijzeren waterpomp op hardstenen voetstuk, Verrenieuwstraat 3.

Sinds de Middeleeuwen haalden bewoners hun water uit de Fonteyne. Later werd hierop deze giet-ijzeren pomp geplaatst, die is gegoten rond 1860 door de firma Wed. A. Sterkman & Zn. te 's-Gravenhage.

Door uitbreiding van de Zeelandia fabriek werden huizen afgebroken en werd de pomp verplaatst. Nu staat de pomp hier aan de Fonteine 2 als herinnering aan vroegere tijden.

Giet-ijzeren waterpomp op de vismarkt (St. Jacobsahofje) aan de Sint Domusstraat.

Giet-ijzeren waterpomp in het St. Anthonieshofje aan de Manhuisstraat.

artikel geplaatst: 22-08-2021

laatst gewijzigd: 22-08-2021