Neem contact op
Postbus 115
4300 AC  Zierikzee

ZIERIKZEE-MONUMENTENSTAD


Oude Haven

Het Havenkanaal en de Nieuwe Haven buiten het poortencomplex (Noord- en Zuidhavenpoort) werden gegraven in 1597-1599. Omdat de Gouwe, vanaf de Zuidhavenpoort en Noordhavenpoort via het Sas naar het Dijkwater dichtslibde en daardoor vrijwel onbereikbaar werd voor schepen, werd een nieuwe waterweg naar de stad gegraven. De stadsgracht (thans de Nieuwe Haven) werd verbreed en voorzien van een kademuur als aanlegplaats voor schepen. Op 13 maart 1599 had de officiële ingebruikneming plaats.

De Oude Haven die in direct verbinding staat met de Nieuwe Haven en het Havenkanaal (naar de Oosterschelde) is een echte getijdenhaven waar het verschil in waterstand varieert van 3 tot 3,5 meter.

  • Titel dia

    foto: gemeentearchief Schouwen-Duiveland, Beeldbank Schouwen-Duiveland, nr ZS-1273.

    Knop
  • Paardentrap

    Titel dia

    foto:  gemeentearchief Schouwen-Duiveland, Beeldbank Schouwen-Duiveland, nr ZS-1172.

    Knop

PAARDENTRAP

Na het tot stand komen van het nieuwe havenkanaal behield de Oude Haven haar functie, vooral voor het lossen van schepen. Daarvoor was de kraan beschikbaar, die werd bediend door kraankinderen. De aanduiding Kraanplein herinnert daaraan. Om het lossen te vergemakkelijken werd later tegenover de Paardenstraat een schuine helling gemaakt. Dankzij deze paardentrap was het hoogteverschil gemakkelijk te overbruggen. Vanwege het gevaar werd deze paardentrap later opgeruimd.

DEMPING OUDE HAVEN

De in de Franse tijd verwaarloosde kademuren werden in 1815/1816 hersteld. De grote kosten die het onderhoud met zich mee bracht, maar vooral het feit dat de Oude Haven steeds minder werd gebruikt, waren de aanleiding om in 1871 en 1872 de Schuithaven, een deel van de noordelijk daarvan gelegen Zwemhaven en de Oude Haven vanaf de Mol tot even voorbij het Vrijpoortje te dempen. Hierdoor ontstond het Havenplein. Het plan om ook het deel tot de eerste houten brug bij het Kraanplein vol te laten storten, werd in de gemeenteraad verworpen met één stem verschil. In 1891 werd alsnog het resterende deel van de Oude Haven tot het Kraanplein gedempt, waardoor het Havenpark kon worden aangelegd. De houten ophaalbrug was al eerder, omstreeks 1890, afgebroken. Oude ansichtkaarten laten meestal een vrijwel lege Oude Haven zien. Een uitzondering vormt de Eerste Wereldoorlog. Toen lagen hier schepen van Vlaamse vissers, die gevlucht waren voor het oorlogsgeweld. In de jaren '50 werden woonboten in de Oude Haven afgemeerd. De laatste woonark verdween in 1990.

  • Oude Haven

    Titel dia

    Oude Haven (Havenpark). foto: gemeentearchief Schouwen-Duiveland, Beeldbank Schouwen-Duiveland, nr ZZE-1130.

    Knop
  • Titel dia

    Oude Heven (Havenpark) Noordzijde. foto: gemeentearchief Schouwen-Duiveland, Beeldbank Schouwen-Duiveland, nr ZS-1929

    Knop
  • Titel dia

    Kraanplein met de Tweede Binnenbrug, een eind 17e - begin 18e eeuwse houten klapbrug, afgebroken omstreeks 1890. foto: gemeentearchief Schouwen-Duiveland, Beeldbank Schouwen-Duiveland, nr ZM-0144.

    Knop
  • Titel dia

    Kraanplein met de Tweede Binnenbrug, een eind 17e - begin 18e eeuwse houten klapbrug, afgebroken omstreeks 1890. foto: Gemeentearchief Schouwen-Duiveland, Beeldbank Schouwen-Duiveland, nr ZM-0149.

    Knop
  • Titel dia

    Oude Haven. Gezicht op de in 1886 gebouwde 'Kegelbrug' (noodbrug). Deze brug is bij de gedeeltelijke demping van de Oude Haven in 1891 afgebroken. foto: Gemeentearchief Schouwen-Duiveland, Beeldbank Schouwen-Duiveland, nr ZS-1191.

    Knop
  • Titel dia

    Opvang Belgische vluctelingen. Belgische vissersvaartuigen in de Oude Haven, 1916. foto: gemeentearchief Schouwen-Duiveland, Beeldbank Schouwen-Duiveland, nr ZG-0209.

    Knop
  • Titel dia

    Opvang Belgische vluchtelingen tijdens de Eerste Wereldoorlog. Belgische vissersvaartuigen in de Oude Haven nabij de Zuidhavenpoort, 1916. foto: 

    gemeentearchief Schouwen-Duiveland, Beeldbank Schouwen-Duiveland, nr ZG-0204.

    Knop

MUSEUMHAVEN

De sterk verzande Oude Haven was het gemeentebestuur een doorn in het oog. Tevergeefs was geprobeerd meer water vast te houden. In 1989/1990 werd een groot deel van het slib weggebaggerd. Ondertussen waren er plannen gemaakt om de Oude Haven in te richten als museumhaven. Daarvoor werd in 1991 een drijvende stijger aangebracht, met een toegangsbrug vanaf de Oude Haven noordzijde. De inrichting met historische schepen was een taak van de in 1990 opgerichte Stichting Museumhaven Zierikzee, met daaraan verbonden een vriendenvereniging. In 1992 werd de Museumhaven geopend. Inmiddels is de Oude Haven "gestoffeerd" met een aantal historische schepen. Daarvoor is geen fraaiere lokatie denkbaar. Met beide havenpoorten op de achtergrond is dit deel van de haven weer tot leven gebracht en dat tot genoegen van velen. Zo wordt duidelijk dat Zierikzee ook varende monumenten heeft.

COLLECTIE SCHEPEN
De museumhaven is een prachtig drijvend museum geworden. Schepen die gerestaureerd zijn of nog gerestaureerd moeten worden, maar ook historische 'passanten' meren hier aan. Hierdoor geeft het museum Zierikzee telkens een ander aanzicht.

MEER INFORMATIE

Museumhaven Zeeland

Vissersdijk 2

4301 ND Zierikzee


Buitenlocatie:

Oude Haven

4301 JJ Zierikzee


openingstijden:

dinsdag-zaterdag van 13.00-16.30 uur


telefoon : +31 (0)6 - 5216 6621

website : www.museumhavenzeeland.nl

e-mail : info@museumhavenzeeland.nl


restauratie kademuren vanaf 2021

RESTAURATIE

In augustus 2020 wordt begonnen met de voorbereidende werkzaamheden. Het opknappen van de Oude Haven is het sluitstuk van de herinrichting van het totale gebied vanaf het Havenplein. De restauratie en herinrichting neemt in totaal zo'n twee jaar in beslag.


De 23 bomen langs de Oude Haven in Zierikzee moeten wijken voor de restauratie van de eeuwenoude kademuren. De ingrijpende maatregel is nodig om de werkzaamheden goed te kunnen uitvoeren. Is die klus klaar, dan worden de bomen vervangen door volwassen, nieuwe exemplaren.

De op houten palen gefundeerde kademuren zijn niet overal even stabiel meer. Ze hebben last van scheurvorming en ook het metselwerk is nodig aan vervanging toe. 

Bij de vaststelling van het planontwerp voor de Oude Haven in 2011 was al duidelijk dat de bomen zonder bodemverbetering niet echt oud kunnen worden. Uiteindelijk blijkt het beter en goedkoper nieuwe exemplaren aan te planten. 

De aanleg van zogeheten Spaanse trappen op de kop bij het Kraanplein, is van de baan. 


Parkeren  voor omwonenden met een parkeervergunning heeft ook consequenties; zij kunnen voorlopig terecht op de Mosselboomgaard. De museumschepen krijgen tijdelijk een ligplaats voor het Rolantshof.


Zie ook: Project restauratie kademuren Oude Haven

SLECHTE COMMUNICATIE GEMEENTE

Tijdens de gemeenteraadsvergadering van 24 september 2020 wordt aangegeven dat een groep aan- en omwonenden van de Oude Haven veel ruis is ontstaan over het kappen bomen en dat zij niet betrokken zijn geweest bij de besluitvorming. Het College heeft in de communicatie naar omwonenden steken laten vallen.

Er volgt een amendementsvoorstel: instellen van en in overleg met bewonerscommissie met voldoende draagvlak om, te komen tot een document wat het collega kan dt resultaat gebruiken als basis voor een heroverweging plan herinrichting in relatie tot restauratie kademuren Oude Haven gereed voor de gemeenteraadsvergadering van 17 december 2020


Wethouder Jacqueline van Burg zegt achter volledig achter participatie van een bewonerscommissie te staan. Verder heeft ze aan dat het twee projecten betreft. De restauratie van de kademuur en de herinrichting van de Oude Haven. Voor de werkzaamheden van de kademuren aan de zuidzijde van de Oude Haven zullen de bomen gekapt moeten worden. Aan de Noordzijde is het technisch gezien niet noodzakelijk de bomen te rooien omdat er voldoende ruimte is ivm een looppad.

Een koppeling van deze twee projecten zou vertraging kunnen betekenen en niet wenselijk. De aanloop naar de restauratie in in werking gezet, maar de inrichting staat gepland voor 2022.


Ze verduidelijkt en benadrukt dat, en dat zal volgens haar de aannemer bevestigen, voor de werkzaamheden de bomen aan de zuidzijde gekapt moeten worden omdat daar geen ruimte is. Aan de Noordzijde is dat niet noodzakelijk.

Technisch gezien kunnen bomen gespaard worden alleen daarvan heeft het college gezegd dat als je het toch compleet gaat her-inrichten beter twee gelijke bomenrijen maakt en plus dat je over een paar jaar de boel weer moet openhalen als de bomen eindig zijn pf zij het alsnog niet meer redden. Dit geeft dan weer overlast aan omwonenden een hoge kosten. Je praat dan al gauw over €100.000,-.

Alvorens er bomen gekapt gaan worden wordt eerst het participatietraject met de bewonerscommissie ingesteld en er loopt nog een vergunningentraject.


Na kritiek vanuit de raad geeft de wethouder aan dat zij onomstotelijk gaat bewijzen dmv deskundigen op alle gebied welke bomen er noodzakelijk weg moeten om de werkzaamheden uit te voeren. Tijd voor overleg is geen probleem. De zinsnede met de kap van alle bomen aan zowel zuid- als de noordkant voor de werkzaamheden wordt uiteindelijk uit het amendement geschrapt. Het gewijzigde amendement is unaniem met 22 stemmen aangenomen.

BEWONERSCOMMISSIE

In de gemeenteraadsvergadering van 29 oktober 2020 wordt aangegeven dat een bewonerscommissie onder leiding van onafhankelijk voorzitter voormalig kamer lid en dijkgraaf Jan Geluk is ingesteld.

Wethouder Jacqueline van Burg geeft aan dat zij burgerparticipatie en het creëren van draagvlak belangrijk vindt. Verder geeft zij aan dat het twee aparte projecten zijn: de restauratie van de kademuren en later volgt de herinrichting van de Oude Haven bovengronds.

SECOND OPINION

In de gemeenteraadsvergadering van 28 januari 2021 wordt een amendement met een voorstel van de bewonerscommissie / voorzitter van de werkgroep Oude Haven voor het uitvoeren van een onafhankelijke second opinion over te nemen en dit onderzoek te laten uitvoeren door TU Delft (de heren Roubos en Peters) aangenomen.

Wethouder van Burg geeft aan dat het College wel een eigen bevoegdheid heeft, maar de uitkomst van de Second Opinion wordt voorgelegd aan de gemeenteraad.

artikel geplaatst: 23-03-2007

laatst gewijzigd: 12-02-2021


Share by: