Neem contact op
Postbus 115
4300 AC  Zierikzee

ZIERIKZEE-MONUMENTENSTAD


urinoirs

Na eeuwenlang behelpen met donkere hoekjes en bomen met redelijke omvang kwam in de tweede helft van de 19e eeuw een eind aan de mannelijke hoge nood.
Wanneer de urinoirs in Zierikzee zijn geplaatst is niet bekend, maar in augustus 1890 werd er over urinoirs gesproken. De verplaatsing van een dergelijke gelegenheid kostte toen f125,00 (€275,00) voor in die tijd een maandsalaris. Er moeten voor die tijd al urinoirs in de binnenstad hebben gestaan.
Er stonden urinoirs aan de Schuithaven, de Wandeling, de Molenstraat, de Appelmarkt nabij Concordia, Sint Domusstraat nabij het Visslop, in de Paardenstraat bij de bioscoop, in de Meelstraat en op de Balie.

AFBRAAK
In de gemeenteraadsvergadering van 28 december 1923 werd besloten het urinoir aan de Appelmarkt nabij Concordia, wat op dat moment 'ten spot stond', te verwijderen. Even werd in de gemeenteraad nog gesproken om dit urinoir te vervangen door een nieuwe of dit te verplaatsten naar het Kraanplein in het midden van het muurtje. Er werd gesproken dat zo'n urinoir geen fraai zicht oplevert, maar zelfs in Londen city en aan het Rembrandtplein in Amsterdam urinoirs staan, ook in de meer drukke gedeelten van de stad. Er moet immers voor reizend publiek een dergelijke gelegenheid zijn. Er moest wel worden toegezien door de gemeente dat de Beuze en 't Vrijpoortje 'niet te nat' zouden worden.
In de gemeenteraadsvergadering van 17 maart 1924 werd aan B en W gevraagd maatregelen te treffen tot opruiming van hetgeen nog over was van het urinoir op de Balie; wat door de voorzitter werd toegezegd. 

Vanaf ongeveer deze tijd werden de bestaande urinoirs vervangen door exemplaren van prefabiceerd gewassen betonsteen op een betonnen plaat. 
In Groningen staat nog een dergelijk urinoir. Dit urinoir staat naast de Zuiderbegraafplaats nabij de opzichterswoning aan de Heereweg. Het is een tweepersoons-urinoir van het type Betonno (model 26), dat in 1955 is geleverd door de Fa. S. Denker uit Hilversum/Loosdrecht.
Het urinoir is aangewezen als gemeentelijk monument, onder meer vanwege 'zijn cultuurhistorische waarde als straatmeubilair voor de kwaliteit en belevingswaarde van het stadsbeeld' en vanwege 'de esthetische kwaliteit van het strakke en moderne ontwerp' en vanwege 'zijn gaafheid'.

In april 1961 trok de gemeenteraad van Zierikzee geld uit om alle urinoirs in Zierikzee te saneren met uitzondering van die aan de Schuithaven en de Molenstraat. Met name het urinoir aan de Schuithaven zou belangrijk verbeterd worden. Als er geld over zou blijven werd overwogen om ook het urinoir van de Wandeling te behouden. 

Eind 1987 pleitte raadslid Herman Asma voor afbraak van de nog bestaande urinoirs, omdat deze "uit de tijd" waren. Ook waren er klachten van omwonenden en voorbijgangers wegens een toestand van verregaande verontreiniging en kwalijke riekende dampen. 
Uiteindelijk zijn de urinoirs geruisloos uit het Zierikzeese straatbeeld verdwenen.
artikel geplaatst: 21-12-2019
laatst gewijzigd: 23-12-2019

Share by: