Neem contact op
Postbus 115
4300 AC Zierikzee
R.K. begraafplaats St. Barbara
Bij gebrek aan een eigen begraafplaats werden de overledenen van de Rooms Katholieke parochie begraven op de Algemene begraafplaats
van de toenmalige gemeente Zierikzee. Alvorens tot begraven van een overleden parochiaan op deze begraafplaats werd overgegegaan, werd het stoffelijk overschot overgebracht naar de RK Kerk voor een "godsdienstige Christelijke beaarding".
AANKOOP VAN DE GROND
Op woensdag 14 februari 1877 (Asdag) werd door het kerkbestuur ruim 1 hectare moesland aan de Grachtweg aangekocht voor f 4.335,51 (een kleine € 2.000.-) met als doel om een gedeelte van dat land in te richten tot een Rooms Katholieke begraafplaats en het overige te verpachten. Op 21 augustus 1877 werd het kerkbestuur door Mgr. P.M. Snickers, bisschop van Haarlem, gemachtigd tot het aanleggen van genoemde begraafplaats. Op 11 januari 1878 nam het kerkbestuur het besluit met de aanleg een begin te maken en droeg de Rooms Katholieke timmerman op 13 januari 1878 op het terrein op het moesland, wat voor het kerkhof bestemd was, volgens de tekening van architect Bleijs uit Hoorn met paaltjes af te bakenen. Aan de afbakening van het kerkhofterrein werd echter niet begonnen, omdat de timmerman vreesde door aan het kerkhof te werken schade zou lijden in zijn broodwinning en klanten zou verliezen. In een vergadering van het Kerk- en Armbestuur op 21 januari 1878 werd deze kwestie ter sprake gebracht. Er werd besloten om de aanleg van deze begraafplaats tot later uit te stellen, "als de tijden wat gunstiger zouden zijn en de gemoederen der Protestantse bevolking van de stad en eiland opgewonden door het binnenhalen van nonnen in ons liefdehuis, wat meer tot bedaren zouden zijn gebracht".
AANLEG BEGRAAFPLAATS
In 1881 was de toestand verbeterd, waarna de pastoor deze kwestie van de aanleg van een Rooms Katholieke begraafplaats in de kerkvergadering weer ter sprake bracht. De algemene tevredenheid over de handelswijze van de nonnen met zieken en oude van dagen (bejaarden) in het St. Cornelia Liefdeshuis gaf het Kerkbestuur moed om nu met het plan door te gaan. De pastoor had nu zelf een ruwe schets of tekening gemaakt van de aanleg die meer dan de vorige in de smaak viel van de leden van het kerkbestuur. Men besloot om timmerman H. Bestaans het getekende voor te leggen en het "volgens de regels van de bouwkunst" te volmaken. Na goedkeuring door Z.D. Hoogwaardigheid Mgr. P.M. Snickers, bisschop van Haarlem en Burgemeester en Wethouders van de stad Zierikzee kon de aanleg eindelijk van start. Na inschrijving werd de aanleg van de begraafplaats uiteindelijk aangenomen voor een som van f 2.600,00 (een kleine € 1.200,00) en kon op 11 april 1881 de eerste spa de grond in. Op maandag 23 mei 1881 werd door de pastoor de eerste steen gelegd voor het huisje bestemd tot aankledingsplaats en lijkbewaring.
INGEBRUIKNAME
Op dinsdag 13 december 1881 werd de Rooms Katholieke begraafplaats plechtig door de Zeer Eerwaarde Heer J.A. Eversteijn, deken van Middelburg en pastoor in Goes gewijd en gesteld onder de Heilige Barbara. De plechtigheid werd voorafgegaan met een solemnele Heilige Mis in de parochiekerk opgedragen door voornoemde deken en geassisteerd door de Zeer Eerwaarde Heren I. Mesker, rector te Veere en I.F.B. van Delft kapelaan van de parochie. De pastoor kon helaas door ziekte niet aanwezig zijn. Na het evangelie beklom de deken de kansel en schetste in een "schone rede" het geluk dat de parochie mocht genieten met in bezit te zijn van een Rooms Katholiek kerkhof. Om half 11 begaven de geestelijken zich naar het kerkhof en had de Heilige wijding plaats die door een talrijke menigte gelovigen en zelfs door zeer vele Protestanten uit de stad in de grootste stilte en met diepe eerbied werd bijgewoond.
REGLEMENT
(bijvoegsel gemaakt door het kerkbestuur op 19 maart 1902)
Art.1 : Het kerkhof heeft gewijde en ongewijde grond. De ongewijde grond ligt rechts van het lijkenhuisje.
Art. 2: Het ronde perk, waarin het grote kruis staat, is bestemd voor de Heren Geestelijken vóór het kruis en voor de Eerwaarde Zusters achter het kruis. De gewijde grond links naast het lijkenhuisje is bestemd ter begrafenis van de overblijfselen uit al de gewijde graven.
Art. 3: Bij gelegenheid van een begrafenis wordt een rijtuig met 2 paarden gezonden aan de pastorie om de priester en zijn dienaartjes naar het kerkhof en terug naar huis te rijden.
HEILIGE BARBARA
Het beeld van de Heilige Barbara geplaatst bij de ingang van de begraafplaats, werd in 1881 geschonken door mevr. de weduwe P. Schillemans, geboren Cornelia de Wit en heeft f 60,00 (ruim € 27,00) gekost.Cornelia Catharina Johanna Schillemans-de Wit overleed op 02-07-1886 in de ouderdom van 73 jaren.
Het grafteken van de schenkster van het beeld van St. Barbara en tevens stichtster van de 'Corneliastichting' is nog steeds aanwezig.
Volgens een legende weigerde de Heilige Barbara, in de tijd van de Christenvervolgingen, tegen de wil van haar vader in, haar Christelijk geloof op te geven. Dat leidde tot een zodanig conflict tussen vader en dochter dat zij tenslotte in een donkere kelder gevangen werd gezet. Toen zij daarheen op weg was, raakte een twijg van een kerseboom in haar kleed vast. Die plaatste ze in een kruik met water. En op de dag dat de twijg bloeide, werd zij ter dood veroordeeld. "Jij was als dood", zei Barbara tot de twijg, "maar je bloeide open tot nieuw leven. Zo zal het ook met mij gaan. Dood, zal ik tot een nieuw, eeuwig leven openbloeien." Barbara werd door haar eigen vader onthoofd. De kerk viert haar gedachtenis op 4 december.
HERINRICHTING VAN DE ST. BARBARA BEGRAAFPLAATS
De St. Barbara Begraafplaats was aan het eind van de negentigerjaren van de vorige eeuw zowel qua administratie als aanleg aan vernieuwing toe. De groenvoorziening was verwilderd en de begraafplaats was ook niet meer representatief. Tevens waren op veel graven de rechten verlopen. Met een nieuwe administratie is in 2000 begonnen. De eerste ideeën over een vernieuwing kwamen al in 2001/2002. Toen door de nieuwe administratie bekend was, welke graftekens verwijderd konden worden, was er de mogelijkheid een definitief plan voor de renovatie van de begraafplaats te ontwikkelen. Uiteindelijk is in de loop van 2003/2004 dit plan tot stand gekomen, wat de begraafplaats een geheel ander uiterlijk zou geven. Bij het ontwikkelen van het plan gold o.m.als voorwaarde dat de begraafplaats een waardige uitstraling moest hebben. Dit heeft o.a. geleid tot het representatieve hekwerk aan de voorzijde van de begraafplaats. Na veel inspraak door de parochianen is tot de huidige vormgeving besloten. Van de gemeente is veel medewerking ontvangen, mede door de aanplant aan de buitenzijde van de begraafplaats. Ook werd door de gemeente toestemming verleend voor de aanleg van een strooiveld. Dit veld is gekomen op de begraafplaats van de ongedoopte kinderen.
Ofschoon het plan nog niet geheel gerealiseerd was, bleek het toch mogelijk op Allerzielen, 2 november 2004 de gehele begraafplaats door emerituspastor A. Verdaasdonk te laten inzegenen, waarbij tevens een aantal bomen door enige parochianen (en door hen geschonken) geplant is. De herdenkingsstenen van de oprichting van de begraafplaats in 1881 zijn verwerkt in het terras van het strooiveld.
ZOUAAF
Op de begraafplaats ligt Renier Jongmans begraven. Hij was zouaaf en had een copntract getekend voor 2 jaar. Jongmans werd geboren op 6 januari 1844 en stierf een dag na zijn verjaardag op 67 jarige leeftijd.
Een zouaaf of zoeaaf is een negentiende-eeuws type soldaat, infanterist, dat vooral bekend was in het Franse leger. Hij droeg een kleurig uniform met pofbroek, gebaseerd op kledij van de Kabyliërs in Algerije.
Ook het pauselijk leger had een regiment zouaven, met name in de jaren zestig van de negentiende eeuw dienden daarin meer dan 3000 Nederlandse Katholieke jongens. Het pauselijk leger werd niet in staat geacht de Kerkelijke Staat alleen tegen de Garibaldisten te verdedigen. Daarom deed paus Pius IX in 1866 een beroep op zijn gelovigen. Er kwam een bescheiden toestroom van fanatieke Katholieke jongemannen naar Rome op gang. Nederland werd veruit de grootste leverancier van pauselijke zouaven. Maar liefst 3181 Nederlanders trokken tussen 1866 en 1870 naar Italië om daar te strijden.
In Oudenbosch is het Zouavenmuseum
gevestigd met een zeer uitgebreide collectie aan documentatie, kleding en materiaal. (met dank aan dit museum voor de foto van Renier Jongmans)
OORLOGSGRAF
Op de begraafplaats is één oorlogsgraf aanwezig:
Op de begraafplaats is één oorlogsgraf aanwezig:
J.H.J. van Doorn, dienstplichtig sergeant 1-3 G.B.
geboren op 12 april 1919 en gevallen voor het vaderland op 12 mei 1940 op 21-jarige leeftijd in Heinenoord bij de Barendrechtsenbrug.
Zijn functie was stukscommandant zware mitrailleurs en had een zwarte mitrailleur opstelling oostelijk van de brug.
Op de Algemene begraafplaats
liggen vijf oorlogsgraven.
INFORMATIE
Grachtweg (nabij het busstation)
Zierikzee
zie ook:
artikel geplaatst: 02-06-2019
laatst gewijzigd: 27-08-2021