Mr. Steven van Bellem 1611-1658

an slechts een deel van het Zierikzeese patriciaat zijn portretten bewaard gebleven. Een daarvan berust in de collectie van het Stadhuismuseum in Zierikzee. Dankzij dat portret weten we dat mr. Steven van Bellem een gezet man was en ogen had die respect afdwongen. Als bestuurder van de stad had dat zijn voordelen.
Steven werd vermoedelijk in Brouwershaven geboren. Samen met zijn vader, Jacob Jobse van Bellem, werd de drie maanden oude Steven op 21 mei 1611 ingeschreven in het poortersboek van Zierikzee. Zijn moeder was Susanna van den Dale en via haar was er verwantschap met het Zierikzeese patriciaat. Vader Van Bellem was afkomstig uit Brouwershaven. Bellem was de verkorte naam van Bethlehem, de naam van het klooster bij Elkerzee. Wellicht heeft de familie daar of in de buurt ervan gewoond. De tweede vrouw van Jacob Jobse van Bellem was Catharina van Hertsbeecke, geboren in Antwerpen, eerder weduwe van Vincent Couwenburgh van Bloois. Zij was een dochter van de ambachtsheer van Bruinisse.
Steven van Bellem studeerde rechten. In 1643 trouwde hij met Pieternella Cooper, telg uit een Zierikzee regentenfamilie. In 1639 was hij benoemd als landrechter. Hij en zijn collega’s spraken recht in schuldvorderingen van Zierikzeeënaars op inwoners van het eiland. In 1644 werd mr. Steven van Bellem heemraad van Schouwen. In 1646 werd hij voor de eerste maal burgemeester van Zierikzee, een functie die slechts een jaar werd bekleed en waarin herbenoeming pas na minstens een jaar kon plaatsvinden. Van Bellem zou daarna nog driemaal dit hoogste ambt bekleden. Opmerkelijk is dat Van Bellem geen lid van de stadsraad was. Het kwam niet vaak voor dat een burgemeester niet tevens lid van deze raad was.

Poststraat 11, thans kantoor van Zeelandia

Inmiddels was Van Bellem toegelaten als wijnsteker. Hij woonde met zijn vrouw in een huis aan de Poststraat (nr. 11, kantoor Zeelandia). Voor zijn huwelijk had hij een kind verwekt. In 1631 was Neelcken geboren. Het kind was genoemd naar de moeder, Neelcken Willems. Zij trad pas in 1655 in het huwelijk trad. De bruidegom was Nicolaas Bulaert. Bij de doop van hun eerste kind, dat opnieuw Neeltje werd genoemd, was burgemeester Van Bellem getuige. Het is een signaal dat Van Bellem zich het lot van zijn dochter Neelcken Willems heeft aangetrokken.
Van Bellems echtgenote, Pieternella Cooper, was de dochter van Cornelis Willemse Cooper, een van de meest vooraanstaande leden van het stadsbestuur die het vijfmaal tot burgemeester bracht. In 1644 werd hij rentmeester-generaal van Zeeland beoosten Schelde, de meest prestigieuze functie op het eiland. Met die waardigheid werd ook mr. Steven van Bellem bekleed. De Staten van Zeeland benoemden hem in 1654. Door zijn overlijden, vier jaar later, was zijn ambtstermijn slechts kort, evenals trouwens die van zijn schoonvader, die slechts vijf jaar had gefungeerd.
Andere functies die mr. Steven van Bellem bekleedde waren die van commissaris van de Vierbannen van Duiveland. De stad Zierikzee was eigenaar van deze heerlijkheid. Verder was hij weesmeester en daarmee lid van het college dat toezicht hield op het beheer van de boedels van wezen. Ook was hij thesaurier en daardoor verantwoordelijk voor de stedelijke financiën en openbare werken van de stad. Vanaf 1652 was mr. Steven van Bellem schepen en daarmee lid van de rechtbank.
Na zijn overlijden op 5 augustus 1858, hertrouwde de weduwe in 1664 met Jan Ockers, baljuw van Zierikzee. Voor hem was dit zijn vijfde huwelijk. Het duurde slechts ruim anderhalve maand door het overlijden van Ockers. Opmerkelijk was dat een half jaar eerder Susanna, de dochter van mr. Steven van Bellem en Petronella Cooper, was getrouwd met mr. Jan Ockers, de zoon uit het eerste huwelijk van baljuw Jan Ockers.

tekst: Huib Uil, archivaris gemeente Schouwen-Duiveland

foto: Collectie Stadhuismuseum, nummer SP-0042

en Zierikzee-Monumenenstad.nl