Abraham Jacob 's Graeuwen (1747-1796)

Jarenlang heeft dokter 's Graeuwen mij gezelschap gehouden toen ik mijn werkkamer had in het stadhuis aan de Meelstraat in Zierikzee. Het schilderij van hem was in het bezit van de gemeente gekomen door bemiddeling van dr. C.M. van Hoorn, de vroegere huisarts die uitputtend onderzoek deed naar de medici in Zierikzee en op Schouwen-Duiveland. Dat leverde interessante contacten op met nazaten van voorgangers van hem en zodoende achterhaalde hij dit fraaie portret. 

Abraham Jacob 's Graeuwen werd geboren in Zutphen als zoon van een arts. Dat beroep koos hij ook. Hij studeerde aan de hogeschool in Harderwijk waar hij in 1771 promoveerde tot doctor in de geneeskunde. Het jaar daarop vestigde hij zich in Zierikzee. De Zeeuwse grond was hem niet vreemd. De familie stamde uit Breda, maar de grootvader van Abraham, Sibertus Carolus 's Graeuwen, was predikant in onder andere het Walcherse Serooskerke.

Hij was gehuwd met Maria Plevier, die uit een Zierikzeese familie stamde. In Groningen, waar zijn vader Paulus 's Graeuwen hoogleraar was geworden in de genees- en scheikunde ontmoette hij zijn eerste echtgenote, Richardina Gockinga, met wie hij in 1774 trouwde. Maar nog in datzelfde jaar overleed zij. Twee jaar later hertrouwde Abraham met Isabella Cornelia van den Houte, die twaalf jaar jonger was. Daar hoort nog de kanttekening bij dat hij al in 1773 in ondertrouw was gegaan met Wilhalmina Agatha Nies, die echter voor de trouwdag overleed.

Zoon Abraham 's Graeuwen trad in de voetsporen van zijn vader en was ook een geleerd en bekwaam medicus, hoewel het hoogleraarschap niet voor hem was weggelegd. Van zijn hand verschenen verhandelingen over kinkhoest en geelzucht, die met zilver werden bekroond door geleerde genootschappen. Zijn keus voor Zierikzee was mede ingegeven door het feit dat zijn oom, Charles 's Graeuwen, hier notaris was. 

Dokter 's Graeuwen raakte in goede doen. Het schilderij laat dat ook zien. Het paar woonde aanvankelijk aan de zuidzijde van de Oude Haven, nu Havenpark 18 en later aan de overkant, nu Havenpark 33. Een volgende eigenaar, jhr. Van Vrijberghe, zou het huidige huis laten optrekken, dat later de zetel werd van de Arrondissementsrechtbank en het Kantongerecht. Het paar had twee dienstbodes en in de stal achter hun huis stond een rijtuig. Uit het huwelijk van Abraham en Isabella werden zeven kinderen geboren. Maar het ouderverdriet bleef hen niet gespaard. In ieder geval vier van hen overleden op jeugdige leeftijd. Van twee van hen is de overlijdensdatum niet bekend. De oudste zoon, Paulus 's Graeuwen (1777-1863), genoemd naar de vader van Abraham, werd ook arts en oefende dat beroep uit in Middelburg.

In 1791 werd Abraham Jacob 's Graeuwen lid van de Raad van Zierikzee. Het jaar daarvoor was hij schepen geworden. Al vanaf 1772 had hij zich warm kunnen lopen voor een plaats op de regeringskussens toen hij pensionarishonorair werd. Die functie stelde weinig voor maar gaf de bevoegdheid om de raadsvergaderingen bij te wonen. Verder was hij stadsdokter, heemraad van Schouwen, griffier, kraanmeester, overdeken van het Bakkersgilde, regent van het Oude Manhuis en landrechter van Schouwen. Zodoende weten wij ook waar hij zijn uren aan besteedde als hij niet als dokter op pad was. In 1793 volgde de bekroning toen hij burgemeester van Zierikzee werd. Even nog leek er kans op dat hij Zierikzee met Rusland zou verwisselen toen hij op de voordracht stond als lijfarts aan het hof van de tsaar, maar de keus viel op een ander.

tekst: Huib Uil, gemeentearchivaris van Schouwen-Duive