Neem contact op
Postbus 115
4300 AC  Zierikzee

ZIERIKZEE-MONUMENTENSTAD


Havenpark 6

Ver weg van alle dagelijkse bedrijvigheid, maar toch midden in het centrum van Zierikzee ligt het pand Havenpark 6 verscholen. Op het oorspronkelijk perceel bevinden zich een voorhuis, direct grenzend aan de straat (Havenpark 8) en een breder achterhuis (Havenpark 6), dat in de huidige situatie los staat van het voorhuis, maar van oorsprong hiermee verbonden was.


Het huidige Havenpark 6 betreft het oorspronkelijke achterhuis, waarvan het zijhuis (noordwest hiervan) aan het eind van de twintigste eeuw is afgesplitst. Het achterhuis moet zijn oorsprong hebben in het midden tot eind van de vijftiende eeuw.


BEWONING DOOR DE JAREN HEEN

Als eerste bewoner is bekend Willem Claasz. Cromstien, die in 1622 als eigenaar vermeld wordt. Omstreeks 1655 wordt het huis bewoond door Nicolaas van der Goes, een verwant van de familie Cromstien.


Zijn erven verkopen het huis omstreeks 1660 aan de weduwe Anna Tuyll van Serooskerke, geboren Walburg van Reede tot Amerongen (1618-1662). Anna was op 1 mei 1645 op 27-jarige leeftijd getrouwd met Johan van Tuyll van Serooskerke, (1615-1649). Ze kregen 1 kind: Godart Willem van Tuyll (1646-1708).


Begin achttiende eeuw gaat het eigendom over aan Willem van Busse (1687-1758), die zich in 1706 als notaris in Zierikzee vestigde en later functies als schepen, burgemeester en rekenmeester ter generaliteit bekleedde. Omdat hij ongehuwd stierf, gingen zijn bezittingen over aan de kinderen van zijn zuster – Samuel, Anna en Clare Schuurbeque.


Uit de boedelbeschrijving blijkt het aanmerkelijke vermogen van Van Busse. Onder andere tientallen schilderijen, porcelein, meubelstukken en zilverwerk worden genoemd. Verder was er een verpachtte boerderij.


In 1758 wordt het huis betrokken door een neef van Van Busse, mr. Johan Boeije (1721-1779), die gehuwd is met Anna Schuurbeque (1725-1805). Ook Boeije behoorde tot de notabelen van Zierikzee. Naast schepen en burgemeester bekleedt hij ook de functie van opperdijkgraaf van Schouwen. Op 8 juli 1779 sterft Boeije op 58-jarige leeftijd in het huis aan het Havenpark (toen nog Havenplein). Zijn weduwe blijft er wonen totdat zij op 80-jarige leeftijd op 24 juli 1805 overlijdt. Haar zoon Samuel blijft in het huis wonen. Het eigendom deelt Samuel (1757-1819) met zijn zuster Jacomina Boeije (1747-1814).


Samuel, schepen van Zierikzee, lid van de commissie van Bestuur over Zeeland (1801) en assessor bij het landdrostambt van Zeeland, maakte carrière onder de Franse bezetting. Toen Lodewijk Napoleon, Koning van Holland, op 5 mei 1809 Zierikzee per schip bezocht, verbleef hij in Samuel’s pand tot 8 mei 1809.


Later in hetzelfde jaar vordert de commandant Burke van de Engelse troepen die zich van het eiland meester hadden gemaakt, het huis om als zijn onderkomen te dienen.  Tot 7 september verblijft Burke in het huis.


Na het overlijden van Boeije in 1819 wordt het huis gekocht door Willem Cannenburg (1753-1830), reder en handelaar, die het huis echter niet in gebruik nam. Pas in 1826 betrekt mr. Hendrik Albert van IJsselsteijn (1860-1941) het huis, waar hij drie jaar blijft wonen. Vervolgens wordt het huis steeds voor enige jaren bewoond door notabelen van Zierikzee. Na de dood van Jhr. Willem Dignus de Jonge, wethouder van Zierikzee en lid van de Tweede Kamer in 1895, worden het voor- en achterhuis gesplitst. Het voorhuis komt in gebruik bij de Gereformeerde gemeenschap als woning voor de predikant en het achterhuis wordt verhuurd.


In het laatste kwart van de twintigste eeuw wordt het zijhuis aan de noordzijde van het achterhuis, na een lange periode van leegstand afgesplitst en gerestaureerd. Het oorspronkelijke achterhuis blijft ongebruikt.


In 2007 werd het pand aangekocht door Henk en Ninette Slagter-Julsing. Zij zorgden voor een ingrijpende verbouwing waarbij het  pand zoveel mogelijk werd teruggebracht in de oorspronkelijke staat en oude elementen werden hersteld of vernieuwd. En het resultaat mag gezien worden. Lopend door de vertrekken waan je je weer even in de tijd dat Lodewijk Napoleon er logeerde en geniet je van het mooie vakwerk uit die tijd.

BESCHRIJVING EN BEKNOPTE BOUWGESCHIEDENIS

Deze beschrijving beperkt zich hoofdzakelijk tot het achterhuis. Het achterhuis is opgetrokken op een vrijwel rechthoekig grondvlak van ruim 19 bij 6 meter. Het telt drie bouwlagen en een kap en heeft een nokhoogte van ongeveer 17 meter, gemeten vanaf het maaiveld. Aan de zuidzijde is het achterhuis verbreed met een smaller en minder hoog (14 meter) bouwvolume op een grondvlak van 14 bij 3 meter.


Het achterhuis ligt in de huidige situatie ongeveer 4 meter vrij van het voorhuis, hetgeen zal zijn ontstaan bij de splitsing tussen voor- en achterhuis in 1896. De scheiding is vrij hard gemaakt, waardoor het achterhuis op meerdere niveau’s de aanzet van de verbinding naar het voorhuis doorloopt op een muur of kapconstructie.


Het huis bezit een (van de tuin beschouwd) op een maaiveldniveau gelegen souterrain, een begane grond, een verdieping en een zolder. De aanbouw aan de zuidzijde bezit vijf bouwlagen.


Het pand wordt betreden via een smal voorpleintje aan de noordzijde van het voorhuis, dat dient als toegang voor zowel het achterhuis als het daarvan afgescheiden zijhuis. De entree bevindt zich in het voorste deel van de noordgevel, dat niet door het zijhuis is afgedekt.


Omdat het huis geheel is voorzien van een souterrain, dat nauwelijk onder maaiveld ligt, wordt de entree benaderd middels een kleine stoep. Deze stoep dateert waarschijnlijk van na de afscheiding van het zijhuis. Er is van een bestaande vensteropening een deuropening met boven- en zijraam gemaakt. Achter de entree is middels een eenvoudige houten wand een hal afgescheiden van de oorspronkelijke voorkamer.

VOORKAMER
In de voorkamer bevindt zich een ruimtehoge schouw, bestaande uit twee gecanneleerde zuilen met composietkapitelen, die een sterk bewerkt hoofdgestel dragen. De achterwand  en het plafond achter het hoofdgestel zijn voorzien van figuratief pleisterwerk.

Als gevolg van het afscheiden van de hal staat de schouw nu a-centrisch tegen de wand. Links naast de schouw bevindt zich de – nu gesloten -doorgang van het zijhuis. Het plafond van de voorkamer is voorzien van eenvoudig getrokken lijsten.


TUINKAMER
De voorkamer is van de tuinkamer gescheiden door brede hoge dubbele paneeldeuren, waarvan een der panelen is vervangen door een glasraam. De tuinkamer bezit een houten vloer van brede grenen delen. Tegen de noordwand staat een schouw. Het plafond is verdeeld in drie velden, waarvan het middelste is verhoogd. Het totale plafond is voorzien van sierpleisterwerk met per veld midden- en hoekstukken en opgelegd lijstwerk.

Aan de tuinzijde zijn op dit niveau twee grote vensteropeningen zichtbaar met een Empire-verdeling.

Vanuit de hal geven dubbele eiken deuren met opgelegd lijstwerk (Lodewijk XVIII)  toegang tot het achterste gedeelte van de oorspronkelijke gang, die vanuit het voorhuis doorliep in het achterhuis. Na de loskoppeling  van het voor- en achterhuis, resteert in de huidige situatie een kleine ruimte, die aan de westzijde een deurpartij identiek aan de voorgaande kent, die toegang geeft tot de traphal in de zuidelijke aanbouw van het achterhuis.
Zowel het restant van de gang als de traphal (tot aan de trap) is voorzien van een natuurstenen vloer in geometrische vormen in wit marmer en zwart hardsteen. Het gedeelte naast en deels achter de trap is voorzien van marmeren zerken.

De eikenhouten trap (Lodewijk XVIII) is voorzien van gesneden vlakke balusters, die een geprofileerde leuning dragen. De trapopgang is nog compleet tot aan het zolderniveau.

Achter de trap bevindt zich een ruimte, nu in gebruik als badkamer, die aan het achterste deel van de gang is aangebouwd in vermoedelijk 1895. Het huidige brede raam is geplaatst in de oorspronkelijke deuropening met waarschijnlijk van oorsprong dubbele deuren. In een kleine uitbouw aan de badkamer bevinct zich een toilet.

Onder de trap bevindt zich een trap naar het souterrain. Opmerkelijk is dat bij de splitsing in 1895 van het voor- en achterhuis, de ruimte op souterrainniveau onder het trappenhuis is blijven behoren bij het voorhuis. Op daze wijze bleef het voorhuis verbonden met de tuin achter het achterhuis. Tevens had de predikant van zijn woning in het voorhuis een vrije doorgang via de tuin en de achteruitgang naar het achter het achterhuis gesitueerde kerkgebouw. In de huidige situatie ontbreekt nog immer de gevel naar de zijde van het voorhuis.
BOVENVERDIEPING
Via het trappenhuis in de zuidelijke aanbouw wordt de verdieping bereikt. De opmerkelijk lage overloop bezit aan de tuinzijde een grote vensteropening. Aan de voor(noord)zijde van de overloop bevinden zich dubbele deuren, waar achter zich een kast onder het schuine dak bevindt. Oorspronkelijk vormden de deuren de afscheiding naar een brede trap – waarvan de eerste treden resteren, die toegang gaf tot vermoedelijk een gang op de verdieping van het voorhuis.
Havenpark 6 schouw verdieping foto Zierikzee-Monumentenstad.nl

BOVENVERDIEPING

Via het trappenhuis in de zuidelijke aanbouw wordt de verdieping bereikt. De opmerkelijk lage overloop bezit aan de tuinzijde een grote vensteropening. Aan de voor(noord)zijde van de overloop bevinden zich dubbele deuren, waar achter zich een kast onder het schuine dak bevindt. Oorspronkelijk vormden de deuren de afscheiding naar een brede trap – waarvan de eerste treden resteren, die toegang gaf tot vermoedelijk een gang op de verdieping van het voorhuis.

Havenpark 6 schouw verdieping foto Zierikzee-Monumentenstad.nl


De verdieping kent een groot vertrek aan de tuinzijde. De ruimte bezit een planken vloer. Tegen de noordwand is een schouw (foto)  geplaatst, waarvan de boezem is voorzien van een figuratief stucwerk. Het plafond kent een eenvoudige perklijst en een ovaal middenstuk.


De ruimte aan de voorzijde is eenvoudiger van opzet en verdeeld in kleinere kamers. De moer- en kinderbintenbalklaag van de zolder is hier in het zicht. Het voorste vak is verstoord en kent een enkelvoudige balklaag. Dit hangt samen met het splitsen van het voor- en achterhuis, waarbij het achterhuis klaarblijkelijk is ingekort en de kinderbinten in het resterende deel van het eerste balkvlak van de zolderbalklaag zijn vervangen door een enkelvoudige balklaag. Gelijktijdig met deze wijziging is ook de noordoosthoek van het pand op de eerste verdieping afgeschuind en is in de afschuining een vensteropening gemaakt (eerste foto bovenaan)..


Het trappenhuis leidt tot een niveau ongeveer 1,5 meter onder het zolderniveau. Mogelijk was dit niveau gerelateerd aan een gelijk niveau in het voorhuis. Vanuit de overloop leidt een steektrapje naar de zolder.


De kapconstructie bestaat uit vijf maal een gestapeld eikenhouten juk met krommers als benen, die zijn voorzien van telmerken. Een datering midden zestiende eeuw is waarschijnlijk. De gekantelde en deels nog ronde sporen lopen van de op de hoge borstwering gesitueerde grenen muurplaat, de fliering en de wormplaat tot in de nok. In de zolderruimte is met behulp van hergebruikte binnenluiken een kamer afgetimmerd.


De voorgevel (oostzijde) is vrijwel geheel blind uitgevoerd in 1895 bij de splitsing  van het voor- en achterhuis. Slechts op het niveau van het souterrain zijn twee kleine vensteropeningen gespaard. In de aanbouw op zolderniveau bevindt zich eveneens een klein vierruits venster. De gehele gevel is gepleisterd en voorzien van een blokpatroon.


De hoek van de noordgevel is op het niveau van de eerste verdieping afgeschuind en voorzien van eem meerruits schuifvenster.


De noordgevel is voor een groot deel afgeschermd door het zijhuis. Aan de oostzijde bevindt zich op de begane grond  een tot entree verbouwd oorspronkelijk groot dubbel schuifraam. Een trapje leidt tot de voordeur. Deze verbouwing is te dateren in het laatste kwart van de twintigste eeuw, als het zijhuis wordt afgesplitst van het achterhuis. Tot dan werd het achterhuis betreden vanuit het zijhuis. Op de verdieping bevindt zich een meerruits schuifvenster.

ACHTERGEVEL
Op de verdeping bevinden zich twee gelijksoortige schuifvernsters, oorspronkelijk voorzien aan de buitenzijde voorzien van louvreluiken.

In het dakvlak staat een kleine dakkapel, die dateert uit het midden van de negentiende eeuw, toen de kamer op zolder werd afgetimmerd.

De achtergevel van de zuidelijke aanbouw bezit op niveau souterrain een deuropening en daarboven een tot venster verkleinde oorspronkelijke dubbele deuropening. Het ondergedeelte van de gevel dateert net als de aanbouw uit het eind van de negentiende eeuw; vermoedelijk 1895. Op de zolderverdieping bevinden zich achtereenvolgens een bolkozijn met twee vierruits ramen, een negenruits schuifvenster en een vierruits draairaam.

De zuidgevel is gesloten op een klein toiletvenster in de aanbouw en een breed raam op niveau souterrain na.
 

TELEVISIEREGISTRATIE
In februari 2017 maakte het programma ‘Wij zijn Zeeland’ van Omroep Zeeland een televisieregistratie over deze woning. Ninette Slagter-Julsing geeft daarin een rondleiding en vertelt over de historie van het pand.

Bekijk hier de videoregistratie.
 

ADRES:
Havenpark 6
4301 CD  Zierikzee

Share by: